1. Wat is NAH?
Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is elke afwijking of beschadiging van de hersenen die na de geboorte is ontstaan. Hersenletsel kan verschillende oorzaken hebben, maar leidt altijd tot een breuk in de levenslijn. Door deze breuk is er sprake van een veranderd leven. Er is een tijd van vóór en een tijd na het hersenletsel.
Hersenletsel verandert mensen, bijna niemand wordt weer precies zoals hij of zij was. Hersenletsel zet levens van getroffenen en hun naasten op hun kop.
Jaarlijks worden ongeveer 140.000 Nederlanders getroffen door hersenletsel.
Hersenletsel verandert mensen, bijna niemand wordt weer precies zoals hij of zij was. Hersenletsel zet levens van getroffenen en hun naasten op hun kop.
Jaarlijks worden ongeveer 140.000 Nederlanders getroffen door hersenletsel.
2. Wat zijn de gevolgen van NAH?
Het oplopen van hersenletsel betekent veelal een zeer ingrijpende verandering in het leven van een getroffene. Van de ene op de andere dag ervaart u beperkingen die u eerder niet kende, sommige daarvan erg ingrijpend en voortdurend. Maar ook het leven van mensen in uw naaste omgeving zoals partner, kinderen, familie en vrienden verandert dramatisch.
Na de schrik van een meestal plotseling ontstane beroerte of een ongeluk en de snelle opname daarna in een ziekenhuis, volgt vaak een onzekere periode. Welke gevolgen zijn tijdelijk en welke zijn blijvend? Meestal wordt pas tijdens de revalidatiefase duidelijk wat de blijvende gevolgen zijn. Dan begint een langdurig en moeilijk proces van aanpassen aan de beperktere mogelijkheden en het zoeken naar een nieuw evenwicht.
De gevolgen van hersenletsel kunnen voor de buitenwereld goed zichtbaar zijn, bijvoorbeeld in de manier waarop iemand zich beweegt of spreekt. Maar de gevolgen kunnen ook (min of meer) onzichtbaar zijn, omdat het gaat om veranderingen in het denken en onthouden, de emoties, de gevoelens en het gedrag
Na de schrik van een meestal plotseling ontstane beroerte of een ongeluk en de snelle opname daarna in een ziekenhuis, volgt vaak een onzekere periode. Welke gevolgen zijn tijdelijk en welke zijn blijvend? Meestal wordt pas tijdens de revalidatiefase duidelijk wat de blijvende gevolgen zijn. Dan begint een langdurig en moeilijk proces van aanpassen aan de beperktere mogelijkheden en het zoeken naar een nieuw evenwicht.
De gevolgen van hersenletsel kunnen voor de buitenwereld goed zichtbaar zijn, bijvoorbeeld in de manier waarop iemand zich beweegt of spreekt. Maar de gevolgen kunnen ook (min of meer) onzichtbaar zijn, omdat het gaat om veranderingen in het denken en onthouden, de emoties, de gevoelens en het gedrag
3. Hoe weet je of je NAH hebt?
Vaak worden mensen na een ongeluk of lichamelijk deffect (CVA, TIA etc) opgenomen in een ziekenhuis en zullen er diverse onderzoeken worden verricht om de schade aan de hersenen vast te stellen. Bij zeer ernstige afwijkingen moeten mensen dan naar een revalidatiecentrum en zullen de specialisten aldaar vaststellen of er sprake is van NAH.
Soms gaat een trauma onopgemerkt voorbij en merken mensen pas na een periode dat er iets veranderd is, maar kunnen ze niet exact terugleiden waardoor het komt.
Zelf zou ik adviseren om altijd met je zorgen naar de huisarts te gaan. Deze zou kunnen onderzoeken of er verdere verwijzing nodig is (naar bijvoorbeeld het ziekenhuis of een specialist).
Soms gaat een trauma onopgemerkt voorbij en merken mensen pas na een periode dat er iets veranderd is, maar kunnen ze niet exact terugleiden waardoor het komt.
Zelf zou ik adviseren om altijd met je zorgen naar de huisarts te gaan. Deze zou kunnen onderzoeken of er verdere verwijzing nodig is (naar bijvoorbeeld het ziekenhuis of een specialist).
Overprikkeling: Overprikkeling is een uitputtende situatie die ontstaat als er meer informatie binnen komt dan de hersenen kunnen verwerken. Het kan daarbij gaan om externe prikkels; wat we zien, horen, voelen ruiken of interne prikkels via onze gedachten of ons lichaam.
Normaal kunnen onze hersenen al deze prikkels goed aan. Dat noemen we mentale belastbaarheid. Na hersenletsel is er vaak sprake van overbelasting.
Extreme vermoeidheid: De meest gehoorde klacht na hersenletsel is ernstige vermoeidheid en een toegenomen behoefte aan slaap.De moeheid beperkt de dagelijkse activiteiten. Vaak is de energie al na een paar uur op.
De erge vermoeidheid heeft gevolgen voor werk en de omgeving. Temeer daar het niet zichtbaar is en daarom op weinig begrip kan rekenen. Getroffenen kunnen te lang op hun tenen blijven lopen om het oude niveau weer te halen. Niet zelden volgt dan uitputting.
Verminderde controle op impulsen en emoties: Mensen zonder hersenletsel hebben doorgaans geleerd om impulsen te onderdrukken. Mensen met hersenletsel kunnen dat niet meer zo goed. Zij uiten daarom sneller hun weerstand tegen dingen die ze niet prettig vinden of die hen irriteren. Het is ook moeilijker om het uiten van emoties te controleren. Zo kan het zijn dat iemand vaker lacht en huilt dan vroeger. Het kan ook meer moeite kosten om met lachen of huilen te stoppen.
Balansproblemen: Door de overprikkeling en de vermoeidheid heb ik na een paar uur wakker te zijn vaak last van mijn balans. Ik loop dan slingerend over straat en fietsen gaat niet meer. Het is dan net alsof er ineens een “error” in mijn hoofd zit die niet meer weet hoe hij het lopen en fietsen moet aansturen.
Concentratiestoornis: Ik kan me maar kort focussen op iets. Het kost de hersenen veel moeite om informatie te verwerken. Dit kost me tegelijkertijd ook weer veel energie (lees extreme vermoeidheid).
Geheugenproblemen: Doordat mijn hersenen langzamer informatie verwerken slaat het informatie ook moeilijker op. Vaak moet ik dingen 10 tot 20x zien, horen of lezen voordat het op mijn ‘harde schijf’ opgeslagen zit. Ook dit kost vaak weer heel veel energie.
Normaal kunnen onze hersenen al deze prikkels goed aan. Dat noemen we mentale belastbaarheid. Na hersenletsel is er vaak sprake van overbelasting.
Extreme vermoeidheid: De meest gehoorde klacht na hersenletsel is ernstige vermoeidheid en een toegenomen behoefte aan slaap.De moeheid beperkt de dagelijkse activiteiten. Vaak is de energie al na een paar uur op.
De erge vermoeidheid heeft gevolgen voor werk en de omgeving. Temeer daar het niet zichtbaar is en daarom op weinig begrip kan rekenen. Getroffenen kunnen te lang op hun tenen blijven lopen om het oude niveau weer te halen. Niet zelden volgt dan uitputting.
Verminderde controle op impulsen en emoties: Mensen zonder hersenletsel hebben doorgaans geleerd om impulsen te onderdrukken. Mensen met hersenletsel kunnen dat niet meer zo goed. Zij uiten daarom sneller hun weerstand tegen dingen die ze niet prettig vinden of die hen irriteren. Het is ook moeilijker om het uiten van emoties te controleren. Zo kan het zijn dat iemand vaker lacht en huilt dan vroeger. Het kan ook meer moeite kosten om met lachen of huilen te stoppen.
Balansproblemen: Door de overprikkeling en de vermoeidheid heb ik na een paar uur wakker te zijn vaak last van mijn balans. Ik loop dan slingerend over straat en fietsen gaat niet meer. Het is dan net alsof er ineens een “error” in mijn hoofd zit die niet meer weet hoe hij het lopen en fietsen moet aansturen.
Concentratiestoornis: Ik kan me maar kort focussen op iets. Het kost de hersenen veel moeite om informatie te verwerken. Dit kost me tegelijkertijd ook weer veel energie (lees extreme vermoeidheid).
Geheugenproblemen: Doordat mijn hersenen langzamer informatie verwerken slaat het informatie ook moeilijker op. Vaak moet ik dingen 10 tot 20x zien, horen of lezen voordat het op mijn ‘harde schijf’ opgeslagen zit. Ook dit kost vaak weer heel veel energie.
5. Gaat NAH ooit over?
Helaas zijn de meningen hierover heel erg verdeeld. Sommige artsen en specialisten zeggen (naar mijn idee terecht) dat als er eenmaal trauma aan het brein geweest is dat die schade, ook al is die op scan niet meer zichtbaar, altijd effect zal hebben op de werking van dat brein. Andere artsen kijken heel zwart/wit en zeggen dat zodra er geen schade meer te zien is op scans, er ook niet meer gesproken kan worden van hersenletsel.
Wel is algemeen bekend dat diffuus hersenletsel lastiger te zien is op scans. Diffuus betekent: verspreid en zonder scherpe grenslijn. Dit soort schade is vaak over een groter deel van de hersenen verspreid dan een plaatselijke (focale) schade. Omdat een groter deel van de hersenen beschadigd is, betekent dit dat er mogelijk meer problemen zijn. Dit diffuus verspreide letsel is vaak moeilijk op een traditionele scan te zien aangezien deze letsels typisch plaatsvinden op cellulair niveau, waardoor ze veel te klein zijn om te zien.
Uit eigen ervaring weet ik dat je met therapie een eind kunt komen om bepaalde vaardigheden in het leven weer opnieuw te ‘programmeren’ in het brein, maar de hersenen blijven altijd moeite hebben met bepaalde zaken en daar houd ik, wel of geen ‘schone’ scan, cognitieve klachten aan over. Ik weet dat, wat ik ervaar en voel, echt is en dat mijn hersenletsel een blijvend letsel ding is waar je toch maar mee moet leren dealen.
Wel is algemeen bekend dat diffuus hersenletsel lastiger te zien is op scans. Diffuus betekent: verspreid en zonder scherpe grenslijn. Dit soort schade is vaak over een groter deel van de hersenen verspreid dan een plaatselijke (focale) schade. Omdat een groter deel van de hersenen beschadigd is, betekent dit dat er mogelijk meer problemen zijn. Dit diffuus verspreide letsel is vaak moeilijk op een traditionele scan te zien aangezien deze letsels typisch plaatsvinden op cellulair niveau, waardoor ze veel te klein zijn om te zien.
Uit eigen ervaring weet ik dat je met therapie een eind kunt komen om bepaalde vaardigheden in het leven weer opnieuw te ‘programmeren’ in het brein, maar de hersenen blijven altijd moeite hebben met bepaalde zaken en daar houd ik, wel of geen ‘schone’ scan, cognitieve klachten aan over. Ik weet dat, wat ik ervaar en voel, echt is en dat mijn hersenletsel een blijvend letsel ding is waar je toch maar mee moet leren dealen.
6. Zijn er organisaties waar ik terecht kan als ik NAH heb?
Ja die zijn er zeker. Op deze website vind je ons: NAH tips & info diverse onderwerpen waar je meer informatie kunt vinden bij organisaties. Sinds 2017 bestaat ook https://nahvraagwijzer.nl/ waar je terecht kunt om exact te horen bij welke organisaties jouw vorm van NAH het beste behandeld kan worden.